Otkud Crnoj Gori ranije ime DUKLJA – ZETA

Etimologiju imena Duklje dao je A. Majer, izvodeći je od jednog starijeg indoevropskog korijena – dhoukl, sa osnovnim značenjem taman, skrovit, crn. Semantička veza ovoga korijena sa sadašnjim imenom Crne Gore čini ovu hipotezu A. Majera sasvim mogućom.

Tokom minulih vjekova Crna Gora je promijenila nekoliko naziva koji su u pojedinim istorijskim epohama egzistirali paralelno jedan sa drugim. O tome, u dva nastavka, prenosimo naučni rad, štampan u časopisu Istorijski zapisi broj 3-4, iz 1970. godine, pod naslovom:
“Ime Zeta – Zenta u svjetlosti balkanskih jezičkih relikata”
Dr Dragoljub Dragojlović

Sloveni Duklji dali ime Zeta

Rijetko je koji geografski termin na Balkanskom poluostrvu pokazivao takvu fluktuantnost, kao što je to slučaj sa imenom Crne Gore. Za nekoliko vjekova ova oblast je promijenila nekoliko naziva koji su u pojedinim istorijskim epohama egzistirali paralelno jedan sa drugim. Još u XV vijeku, kad je termin Crna Gora postajao sve dominantniji, tu i tamo srijećemo oba ranija naziva.
Božidar Vuković, naš poznati štampar iz prve polovine XVI vijeka, zapisao je u svom Zborniku, štampanom u Veneciji 1536. godine, da je ''očestvom od Dioklitiskih strana'', iako mnogo češće upotrebljava naziv Zeta, naziv koji od vremena Stefana Nemanje ulazi sve više u upotrebu, umjesto antičkog imena Duklja.

OBJASNITI SEMANTIČKA ZNAČENJA

Porijeklu ovih imena i njihovim pravim značenjima nije se u našoj nauci poklanjalo dovoljno pažnje. Nesigurne etimologije, sa jedne, i neznanje pravog semantičkog značenja, sa druge strane, destimulisale su interesovanje naučnih istraživanja u tom pravcu. No, danas (pisano 1970. godine – prim. priređivača), kad su naša znanja starobalkanskog jezičkog supstrata napravila vidan napredak, moguće je mnogo tačnije i preciznije objasniti etimologije i semantička značenja termina Duklja i Zeta i njihov odnos prema današnjem imenu Crne Gore.
Etimologiju imena Duklje dao je A. Majer, izvodeći je od jednog starijeg indoevropskog korijena – dhoukl, sa osnovnim značenjem taman, skrovit, crn.
Bilo je i drugih pokušaja. U novije vrijeme R. Šalabalić oblik Doklea svrstava pod indoevropski korijen kleu, u značenju ''teći'' , ''ploviti'', ukazujući na brojne analogije u keltskom, slovenskom i grčkom jeziku. No, nedostatak paralela u ilirskom jeziku dovodi nas do nepremostivih teškoća.
Ali, iako nema dovoljno leksičkog materijala da bi se mogao donijeti siguran zaključak o tome koje mišljenje preovlađuje, semantička veza indoevropskog korijena dhoukl, sa sadašnjim imenom Crne Gore daje nesumnjivo veću prednost hipotezi A. Majera.
Ako prihvatimo da postoji slično semantičko značenje između antičkog naziva Duklja i današnjeg Crna Gora, logična je pretpostavka da postoji neka sematnička veza između srednjovjekovnog termina Zeta i antičkog Duklja, sa jedne, i Zeta i Crna Gora, sa druge strane. Ovo je utoliko vjerovatnije što i srednjovjekovni termin Zeta pripada starobalkanskom jezičkom nasljeđu, iako je dokumentovan veoma kasno, tek u XI vijeku, najprije u vizantijskim, a zatim u slovenskim i latinskim izvorima.
Najraniji pomen Zete nalazimo kod vizantijskog istoričara Kekavmena. Govoreći o odnosima dubrovačkog stratega Katakalona Klazomenskog i Stefana Vojislava, Kekavmen spominje da je Stefan Vojislav bio troparh u gradovima Dalmacije, u Teti i u Stonu. U ovom kratkom pasusu naročito je interesantno da Kekavmen smatra Zetu ''kastronom'', koji je već kod popa Dukljanina regio, jupania, planties, a u italijanskoj redakciji contad i provincia.
U značenju grada Kekavmen ne upotrebljava slovenski oblik Zeta, već raniji Zenta, onako kako je upotrebljavan i u Primorju kod romanskog stanovništva. U značenju grada ovoj naziv je upotrijebljen i u Kotorskom statutu, u kojem čitamo da porotnici ne smiju ići ''ultra Nagostam, Gentam et Scutarum''. Vrijedno je spomenuti da se u izvorima paralelno pojavljuju oblik Tenza i Genta, pored slovenskog Zeta, koji je najranije dokumentovan u Nemanjinoj povelji Splićanima.

CIJELI TEKST: http://www.montenegrina.net/pages/pages1/istorija/duklja/otkud_cg_ranije_ime_zeta.htm

#Duklja #Zeta #CrnaGora
...

Тэги:

#Otkud_Crnoj_Gori_ranije_ime_DUKLJA_–_ZETA #Ime_DUKLJA #Ime_ZETA #Ime_CRNA_GORA #Etimologiju_imena_Duklje #crna_gora_duklja_zeta_ime_drzave #DUKLjA_-_ZETA_-_CRNA_GORA_TRI_NAZIVA_ZA_DRŽAVU_JEDAN_NAROD #drzava_Duklja_(Zeta)_naziv_porijeklo #porijeklo_naziva_DUKLJA_ZETA_CRNA_GORA #prvi_put_pominje_ime_crna_gora #prvi_put_ime_duklja_zeta #ZETA_–_ZENTA #Tokom_minulih_vjekova_Crna_Gora_je_promijenila_nekoliko_naziva #istorija_crne_gore_zete_i_duklje

Скачать видео