ماده 187 الی 189 قانون مدنی

عقد خیاری یکی از اقسام عقد لازم است و برخلاف ظاهر ماده 187 قانون مدنی، شامل عقود جایز نیست؛ زیرا جایی که طرفین حق داشته باشند تا عقد را به میل خود برهم زنند، دیگر گفتگو از خیاری بودن عقد معنی ندارد.
غقد خیاری به عقد لازمی گفته می‌شود که در آن شرط خیار؛ یعنی اختیار و حق فسخ معامله، شده است.
برخلاف ظاهر ماده، عقدی که در آن خیار عیب یا غبن یا ... باشد، عقد خیاری محسوب نمی‌شود؛ زیرا منبع ایجاد این خیار قانون است (ماده 396 ق.م.) نه قرارداد. در واقع حق فسخ در عقد خیاری مستند به توافق طرفین است و تحقق آن شرط دیگری نیاز ندارد.
بیع شرط در ماده 458 ق.م. از مصادیق عقد خیاری است.
ماده189- عقد منجز آنست كه تاثير آن بر حسب انشاء موقوف به امر ديگري نباشد والا معلق خواهد بود.
تعلیق واقعی در صورتی است که تحقق شرط در آینده احتمالی و نامعلوم و مربوط به حادثه خارجی باشد. چنین تعلیقی ممکن است در انشاء یا منشأ و یا اثر آن باشد.
لفظ «معلق»، اگرچه در نگاه اوّل مطلق و شامل تعلیق در انشاء و تعلیق در منشأ است، اما با توجه به قید «تأثیر آن برحسب انشاء» که بیانگر تعلیق در مرحلۀ تأثیرگذاری انشاء است نه وقوع آن، مقید به «تعلیق در منشأ» شده است. به علاوه تعلیق در انشاء که غیر معقول وبا اصل انشاء قابل جمع نیست به اتفاق فقهاء و اصولیین باطل است، از اینرو می‌توان گفت اطلاق لفظ معلق، بدون توجه به قرینۀ لفظی فوق الذکر، از همان ابتدا منصرف به تعلیق درمنشأ است.
با قیاس مستنبط العلة و مساوات، ایقاع معلق را نیز باید صحیح دانست مگر اینکه دلیل خاصی بر بطلان آن وجود داشته یاشد مثل بطلان طلاق معلق در ماده 1135 ق.م.
تعلیق در انحلال یا شرط فاسخ؛ یعنی انحلال عقد معلق به تحقق شرطی در آینده شود، مانند اینکه تأخیر در پرداخت اقساط اجاره سبب انحلال آن باشد، یا تولد فرزند شرط انفساخ هبه.
تفاوت عقد معلق با عقد مؤجل: در عقد معلق، قبل از وقوع شرط، نه تنها تعهد ناشی از عقد قابل مطالبه نیست بلکه اصل حق نیز به وجود نیامده است، ولی در عقد مؤجل، با وقوع تراضی، رابطۀ دینی ایجاد می‌شود، جز اینکه طلبکار تا مدتی حق مطالبۀ دین را ندارد. به بیان دیگر اثر عقد به طور کامل به وجود می‌آید و فقط اجرا و مطالبه دین تا سر رسید (اجل) به تأخیر می‌افتد.
تفاوت عقد معلق با عقد مشروط: اثر عقد مشروط منوط به تحقق شرط نیست؛ زیرا شرط در در عقد مشروط جنبه تبعی و فرعی دارد، در حالی که در عقد معلق، شرط جزء ارکان عقد است.
تفاوت عقد معلق با عقد احتمالی: عقد احتمالی، عقد معوضی است که وجود یا حدود تعهد یکی از طرفین وابسته به واقعه‌ای است که زمان تحقق آن نامعلوم می‌باشد مانند عقد بیمه که در آن تعهد بیمه‌گر به پرداخت خسارت منوط به تحقق حادثه زیانبار است. در حالی که در عقد معلق، کل آثار مترتب بر عقد، منوط به واقعه‌ای است که زمان آن نامعلوم است، مضافاً بر اینکه احتمالی بودن عقد احتمالی، به ذات و ماهیت این عقد برمی‌گردد، در حالی که شرط تعلیق آثار عقد، امری عارضی است که می‌توان ازآن صرفنظر کرد.
مواردی که تعلیق در منشأ نیز باطل است:
1- عقد ضمان (م 699) و عقد نکاح (م 1068).
2- هرگاه برای تحقق معلق علیه، زمانی تعیین نشده باشد، می‌توان گفت با توجه به اطلاق بند 2 ماده 233 و الغاء خصوصیت از ماده 401 ق.م. تعلیق و عقد باطل است.
3- تعلیق عقد به شروط باطل و مبطل (م 233) .
4- تعلیق بر امر غیر مقدور و یا نامشروع (م 232 ).
5- مشهور فقهاء تعلیق در وقف را موجب بطلان می‌دانند ولی طبق ظاهر قانون مدنی ، وقف معلق صحیح است.
وضعیت متعهدله، پیش از تحقق شرط (معلق علیه): (ق.ع.ق.ج1.ش32)
با اینکه پیش از حصول شرط، نباید حق و طلب را محقق دانست، رابطۀ حقوقی ناشی از آن نیز انکار ناپذیر است؛ زیرا همین رابطۀ مقدماتی است که پس از وقوع شرط، به صورت حق و تکلیف اصلی درمی‌آید و زمینۀ و پایۀ ساختمان حقوقی آن قرار می‌گیرد. منتها در تعیین موقعیتی که طرفین در چنین حالتی در برابر هم دارند، اختلاف بسیار شده است، و سه نظر اساسی پایۀ تمام عقاید گوناگون است:
1- در عقد معلق باید بین اصل توافق و تعهدات ناشی از آن تفاوت گذارد؛ پیش از وقوع شرط، عقد با تمام ارکان اساسی خود واقع شده و حق طرفین نسبت به وقوع آن مکتسب است، ولی هنوز سرنوشت الزامات ناشی از آن معلوم نیست.
2- در عقد معلق، با وقوع تراضی اصل حق و دین به وجود می‌آید و آنچه در واقع منوط به حصول شرط می‌شود، نفوذ آن است.
3- در اثر عقد معلق، حق خاصی به وجود میآید که از حیث آثار و خصوصیات، میانۀ امید به صاحب حق شدن و اصل آن است، و همین حق زمینۀ تحقق طلب اصلی را تشکیل می‌دهد و در اثر وقوع شرط به آن تبدیل می‌شود. بنابراین

Тэги:

#قانون_مدنی #ماده_187_قانون_مدنی #ماده_188_قانون_مدنی #ماده_189_قانون_مدنی #عقد_از_یک_طرف_جایز #عقد_رهن #عقد_از_یک_طرف_لازم #عقد_منجز #عقد_معلق #تعلیق_در_انشاء #تعلیق_در_منشأ #تعلیق_در_اثر_منشأ #اثر_تعلیق #نظرات_راجع_به_اثر_تعلیق #تعهدات_ناشی_از_تعلیق #تفاوت_عقد_معلق_و_عقد_احتمالی #تفاوت_عقد_معلق_و_عقد_مؤجل

Скачать видео